Германд амьдрахад хэр их өртөгтэй вэ?

Энэ удаагийн тэмдэглэлдээ германд амьдрах зардал хэр өндөр байдаг, юунд ойролцоогоор сард хэдэн евро зарцуулдаг, ямар ямар дэлгүүр байдаг гэх мэтчилэн ерөнхий мэдээлэл өгье гэж бодлоо. Энэ бол ерөнхий дундаж шүү.

Би нэг их олон жил амьдарсан хүн бишээ, хэлний курст суух гэж ирсэн. Одоогоор 1 жил 8 сар орчим л болж байна. Магадгүй 5 жил, 10 жил, 20 жил амьдарсан хүмүүс арай дэлгэрэнгүй зөвлөх байх.

• Нэг оюутны байрны төлбөр ойролцоогоор сард дунджаар 250 евро болон түүнээс дээш үнэтэй. Хамгийн хямд нь 180 еврогийнхийг харж байсан, гэхдээ ийм байр бараг л олдохгүй, дээрээс нь ховор, энэ байранд орсон хүн бол байрнаасаа гарна л гэж байхгүй. Байранд шинээр ороход нэг удаа барьцаа мөнгө гэж 400-700 евро орчимыг өгдөг. Байрнаасаа гарахдаа тэрийгээ буцааж авдаг, гэхдээ барьцаа мөнгө жаахан удаж байж буцаж олгогддог шүү. Оюутны дотуур байрнуудад нэг өрөөнд нэг л хүн байдаг, голдуу 10-12 мкв орчим талбайтай. Мэдээж талбайн хэмжээ ихсэх тусам, төлбөр нь өснө. Нийтийн гал тогоо, ариун цэврийн өрөөтэй. Эсвэл WG гэж байрнууд байгаа. За тэгээд германд бас бүх хогнуудаа тус тусад нь ялгаж хаядаг шүү гэдгийг анх очиж байгаа хүмүүс анхаараарай. Бас орой 22 цагаас хойш ер нь чанга, дуу шуугиан гаргах нь зохисгүй. Гэхдээ баасан, бямба гарагт энэ нийгмийн журам нэг их үйлчлээд байдаггүй юм хэхэ. Байр хайхаар бол маш эртнээс л ер нь судалж байх хэрэгтэй.
• Хүнсэнд дунджаар 100 орчим евро сард зарцуулагддаг. Бүр сайн хэмнэвэл магадгүй 70 орчим болдог. Гэхдээ л ер нь дундаж нь 100 евро орчим болов уу, гол нь тухайн хүний хэрэглээнээс л хамаарна. Германд бүх дэлгүүр, газрууд бүтэн сайн өдөр гэхэд хаадаг тул хагас сайн өдөр гэхэд л хүнс, бусад зүйлсээ дэлгүүрээс цуглуулах хэрэгтэй. Супермаркетуудын ажиллах цагийн хуваар нь голдуу өглөө 07, 08 цагаас эхлээд оройны 22, 23 цаг хүртэл. Зарим нь 20 цаг гээд л хаачихдаг. Хүнсний дэлгүүрүүд гэвэл Aldi, Kaisers, Rewe, Lidl, Netto гэх мэт бий. Миний бодлоор хамгийн хямд нь Aldi, Netto. Aldi-гаас ганц хүнс ч гэлтгүй бусад ойр зуур бараануудыг боломжийн үнээр авч болдог. Супермаркетууд бүр өөрсдийн гэсэн брэндтэй бөгөөд тэдгээр нь арай хямд байдаг. Жишээ нь Rewe гэхэд л Ja гэсэн брэндтэй. Ja-гийн хиам, талх, шүдэнз, мах гэх мэтчилэн л байдаг, бусад ижил төрлийн бараануудаа бодвол арай хямд. Германд ер нь мах нилээн үнэтэй. Aldi-д л гэхэд 400 грамм татсан мах 2 орчим евро. Мах авна гэвэл турк, орос дэлгүүрүүд орсон нь дээр гэж зөвлөх байна. Турк дэлгүүр арай л манайх шиг төстэй амт шимтэй махтай. Дэлгүүр хаасан үед ойр зуур юм авмаар байвал шатахуун түгээх станцын дэлгүүрүүд онгорхой байдаг. Гэхдээ жирийн дэлгүүрийн үнэнээс 2-3 дахин илүү үнэтэй гэдгийг анхаараарай. Би тамхи татдаггүй ч, тамхи татдаг хүмүүсийг хараад байхад монголоос голдуу л тамхи хайрцаг хайрцагаар нь захиж байгаа харагддаг. Германд ер нь тамхи монголоос арай үнэтэй. Ер нь гадуур хооллоод, Döner болон пицца гэх мэт бэлэн бүтээгдэхүүн идээд л байвал зардал чинь өсөөд л байна гэсэн үг.
• Сар бүр заавал эрүүл мэндийн даатгал төлөх ёстой. Миний хувьд эхний 18 сарын турш сар бүр 28 орчим еврог төлсөн. 18 сараас хойш болвол нэмэгдээд сар бүр 48 евро болсон. Миний даатгалын компани нилээн хямд, мэдээж хямд байх тусам даатгалаа өвдсөн тохиолдолд ашиглах хувилбар нь бага. Хэрвээ хямд даатгал хэрэгтэй гэвэл энэ линк рүү ороод энэхүү даатгалын компанийг сонирхоод үзээрэй

http://www.care-concept.de/index_eng.htm?navilang=eng.

Интернэтээр ороод бүртгүүлээд л, шуудангаар даатгал чинь ирчихнэ. Мэдээж өөр олон даатгалын компаниуд бий, гэвч үнэ өртөгийн хувьд надад арай өндөр санагдсан. Ер нь бол аль болох өвдөхгүй байхыг хичээж, эмнэлэг орохгүй байх тал дээр өөртөө анхаарах хэрэгтэй. Хэрвээ үнэхээр эмнэлэг орох хэрэгтэй болвол ийм даатгал надад байдаг, энэ даатгалаа ашиглаж болох уу, эсвэл дахиад нэмж мөнгө төлөх шаардлагатай эсэх гэдгээ тухайн үзлэгт хамрагдаж байгаа газраасаа сайн лавлаарай.

• Зорчих тасалбар: Нийтийн тээврээр зорчих тасалбарын олон хувилбарууд бий. Нэг удаагийнх, 24 цагийнх, 7 хоногийнх, нэг сарынх гэх мэтчилэн. Нэг удаагийн билет 2.7 евро орчим үнэтэй. Энэ нь 60-120 минутанд ашиглах эрхтэй. Хэрэв билет байнга ашиглах шаардлагатай болвол сарын билетийг нь авсан нь илүү дээр. Сарын билет нь дунджаар 50 орчим евро. Гэхдээ сарын билет нь тухайн хотдоо, ойролцоох хотууддаа давхар ашиглах эсвэл бүр тухайн муждаа ашиглах гэх мэтчилэн сонголтуудтай, тийм учраас бүсчлэлээсээ хамаараад 50 еврогоос нилээн өснө. Амралтын өдрүүдээр нэг хүн үнэгүй дагуулж явах, амралтын өдрүүдээр билетээ цагийн хязгааргүй ашиглах гэх мэтчилэн янз бүрийн сонголтуудтай. Хэрэв германд ирэх гэж байгаа бол Deutsche Bahn гэсэн апп-ийг гар утсандаа суулгаарай гэж зөвлөе. Энэ апп-аар германд А цэгээс Б цэг хүртэлх газар луугаа яаж явах талаарх бүхий л галт тэрэг, автобус, метро, трамбайны хуваарийг харж болдог. Мэдээж авсан билет чинь метро, автобус, трамбайнд хүчинтэй, яагаад гэвэл нэг компаний харьяа. Муж бүр гэхдээ өөр өөрсдийн тээврийн компаниудтай. Хэрэв нийтийн тээвэрт хулгайгаар сууж яваад шалгагчид баригдвал 60 еврогоор торгуулна. Зарим хотуудад шалгагч нар нь дүрэмт хувцастай явж байдаг болохоор таниж болно, харин зарим хотуудад, жишээ нь Берлинд шалгагч нар нь дүрэмт хувцасгүй, яг энгийн хүн шиг явж байдаг учраас нилээн эрсдэлтэй шүү. Ер нь билет авсан бол, тэгээд тэр билет чинь stamp буюу тамга даруулах шаардлагатай бол заавал марталгүй даруулаарай. Хэдийгээр билетний машинаас билетээ авсан ч гэсэн тэр тамгийг даруулаагүй бол билет чинь хүчингүй гэсэн үг, тамгагүй билет явж байгаад шалгагчтай таарвал тэгээд л 60 еврогоор торгуулна шүү. Тамга тардаг шар өнгөтэй жижиг машин байгаа, тэнд билетээ даруулж баталгаажуулдаг. Ер нь нэг газраас нөгөө газар луу бүр яаж явахаа мэдэхгүй байвал google maps дээрээс хайхад суух автобус, метро, трамбай, галт тэрэгний хуваарь чинь гараад ирнэ.
• Хэлний курс: Хэлний курс нэг түвшин нь дунджаар 250 евро орчим. Бүр хувийн хэлний курсууд бол 450 евро болон түүнээс дээш үнэтэй. Миний хувьд хамгийн хямд хэлний курс нь 150 еврогийнх байсан. Bochum хотод байрлах энэ хэлний курсийн хаяг руу ороод сонирхож болно. http://www.studienkolleg-bochum.de/index.php/en/language-courses

7 хоногийн 5 өдөр, 08-12:30-ийн хооронд хичээллэдэг бөгөөд 45 хоног орчим үргэлжилдэг. Мөн 7 хоногийн 2 өдөр давтлага өгдөг, 150 еврондоо багтаад сурах бичиг, материалууд нь цаанаасаа үнэгүй. Ер нь эрчимжүүлсэн курс учраас нилээн сайн заадаг. Ер нь хэлний курсээ сонгохдоо 7 хоногийн хэдэн өдөр, хэдэн цагаар хичээллэх, эрчимжүүлсэн эсэх, ямар багш заах, хэдэн хүнтэй анги, сурах бичиг нь цаанаасаа эсэх, төлбөр нь хэд гэх мэтчилэн сайн судалж, лавлаж байгаад сонгоорой. Зарим хэлний курсууд голдуу цагаачид, дүрвэгсэдэд зориулсан байдаг болхоор маш муу заадаг сурагтай байсан. Нутагт нь очоод хэлийг нь сурчихна даа гэж тайвширалгүй, аль болох монголдоо байхдаа хэлээ сайжруулбал энд ирээд хэлний курст бага цаг зарцуулна шүү, бага цаг зарцуулна гэдэг нь бага зардал л зарцуулна гэсэн үг. Берлинд хэлний курс хайж байгаа бол миний мэдэхээр Hartnackschule, Deutschakademie гэж байдаг. Хамгийн гол нь бүртгүүлэхээсээ өмнө төлбөр, цагийн хуваарийг нь сайн хараарай. Бас нэг зүйл анхааруулж хэлэхэд германд Inlingua гээд хувийн хэлний курс байдаг. Энэ ёстой үнэтэй бөгөөд чанар муутай хэлний курс шүү, битгий суугаарай. Би ч сууж байгаагүй л дээ, гэхдээ суусан хүмүүсээс нь сонсож байсан.

• Ер нь залуу хүмүүс голдуу фитнесст их явдаг. Жилээр гэрээ хийвэл сар бүр 20 евро төлөөд явж болно. Эсвэл 6 сараар 30 орчим евро төлнө. Сар сард нь монголд байдаг шиг төлнө гэсэн ойлголт байхгүй. Голдуу л жилээр гэрээ хийгээд, явсан яваагүй хамаагүй төлбөрөө төлнө. Фитнесс бүр өөрийн гэсэн үнэтэй болхоор дээрх бол ерөнхий дундаж үнэ шүү. Миний хувьд 24 цагаар ажилладаг, дотроо үнэгүй саун душтэй, уух юм нь бас үнэгүй Superfit хэмээх Берлинд байдаг фитнесст сарын 20 евро төлж явдаг.
• Ажил хийнэ гэвэл оюутны цагийн ажил цаг нь хамгийн багадаа 8 евро байдаг. Хэлний курсийнхан бол ер нь ажил хийх эрхтэй. Ажил хийх эрхтэй эсэх гэдгээ мэдэхгүй байгаа бол тухайн хотод чинь оюутнуудыг ажилд зуучилдаг ажилд зуучлах газрууд гэж бий. Тэнд хандаад үзвэл, тэд нар чиний материалыг үзээд ажиллаж болох эсэхийг чинь хэлээд өгнө. Миний мэдэхээр берлинд гэвэл Effektiv гээд газар байдаг. Сайт нь https://jobstudent.de/. Хараар ажилладаг хүмүүс байдаг байх, гэхдээ яг цалин хөлс, ажил олдох магадлал, яаж олдог эсэхийг би сайн мэдэхгүй болохоор баттай хэлж мэдэхгүй байна.
• Спорт болон аяны хэрэгсэл сонирхдог бол Decathlon хэмээх дэлгүүрийг санал болгох байна. Хямд ойр зуурын жижиг сажиг бараанууд хайж байгаа бол 1 Euro Shop, Tedi, Woolworth дэлгүүрүүд зүгээр. Хувцас худалдаж авна гэж байгаа бол C&A, H&M арай хямд. Гуталны төрөлжсөн дэлгүүр гэвэл Deichmann дажгүй, боломжийн үнэтэй. Виз сунгуулахад хураамж гэж 100 евро орчим төлдөг. Үс засуулахад дунджаар 15-20 евро орчим. Цээж зураг авхуулахад 13 евро орчим. Гар утасны дугаар авах гэж байгаа O2 гээд компанийн дугаар дажгүй. Электрон бараа сонирхож байгаа бол Mediamarkt, Saturn гээд том дэлгүүрүүд бий. Гэхдээ Mediamarkt нь арай жаахан хямд санагдсан. Хот хооронд автобусаар зорчих бол Flixbus хамгийн хямд нь. Ер нь галт тэрэг нь үнэтэй. Бас дээрээс нь нэмээд хэлэхэд Torrent ерөөсөө ашиглаж болохгүй шүү. Яагаад гэвэл зохиогчийн эрх гээд торгуултай. Хэлний курст хамт сууж байсан нэг солонгос охин мэдэхгүйн улмаас ганцхан кино torrent-оос татаад л 200 еврогийн торгуулд уначихсан, хэд хоногийн дараа шуудан руу шууд ирсэн гэсэн. Ер нь зохиогчийн эрх нилээн айхтар авч үздэг газар учраас, монголд байдаг шигээ хаа хамаагүй дураараа юм татаж аваад ер нь л дэмий шүү гэж зөвлөх байна.

Эцэст нь хэлэхэд миний бичсэн зүйлс зарим хүмүүст мэдээжийн энгийн санагдаж магадгүй. Гэхдээ германд очиж үзээгүй, анх очих гэж байгаа хүмүүст бага ч гэсэн хэрэг болох болов уу гэсэн үүднээс бичлээ. Миний хувьд мэдэхгүйгээсээ болоод цаг хугацаа, мөнгөөрөө их шатаж байсан учраас зарим хүмүүсийг ч гэсэн битгий ингэж алдаасай гэж бодсон учраас энэхүү ерөнхий зөвлөгөө маягийн зүйлийг бичлээ. Бас дээрээс нь хамгийн гол анхааруулж хэлэх зүйл гэвэл шуудангаа сайн шалгаж байгаарай, германд ер нь ихэнх зүйлс шуудангаар дамжигддаг. Мөн юун дээр гарын үсэг зурж байна гэдгээ үргэлж сайн анхаараарай. Нэгэнт л гарын үсэг зурсан бол тэгээд л мянга сүүлд нь мэдээгүй гээд нэмэргүй, бандан тас шүү дээ. Германы амьдрах өртөг ер нь бусад европын орнуудаа бодвол дундаж санагддаг. Яагаад гэвэл баруун болон хойд европын орноосоо арай хямд, зүүн европын орнуудаасаа жаахан үнэтэй. Мөн эндхийнхэн Viber гэхээс илүү Whatsapp messenger голдуу ашигладаг.

Үүнээс илүү дэлгэрэнгүй туршлага, мэдээллээ олон жил амьдарсан хүмүүс сэтгэгдэлийн хэсэг дээр хуваалцах байх гэж найдаж байна.