Дэлхийн хамгийн жижиг бүрэн эрхт тусгаар улсууд

1. Ватикан. 0,44 км.кв - 1000 хүрэхгүй хүн амтай.

Дэлхийн хамгийн бага газар нутагтай улс. Нийт талбай нь 44 га буюу хааш хаашаагаа 700 м хүрэхгүй талбайд оршдог. Мөн албан ёсны хүн амаар хамгийн цөөхөн буюу 1000 хүрэхгүй хүн амтай. Италийн нийслэл Ром хот дотор байдаг бөгөөд дэлхийн Христийн шашинтнуудын төв гэдгийг уншигч та мэдэх биз ээ. 1929 онд албан ёсоор улс болсноо зарласан. Апостолийн ордон, Гэгээн Петр  Басиликийн сүм, Сикстины гүтээн, Ватиканы музей, Гэгээн Петрийн талбай зэрэг түүхт газруудтай. Итали улсаас эдийн засгийн болоод бусад асуудлаар ихээхэн хамааралтай улс.

2. Монакогийн вант улс.  2 км.кв - 40 мянга орчим.

Европын өмнөд хэсэгт /Францын нутагт/ далайн эрэгт ердөө хоёрхон км хавтгай дөрвөлжин газарт байрладаг. Манайхаар зүйрлэн хэлбэл Багшийн дээдээс УИДэлгүүр, 100 айл хүртлэх дөрвөлжинд багтаж байна гэсэн үг.  Дэлхий нийт Формула 1-ийн гран при, Монте Карлогийн кино фестивал болдог , мөрийтэй тоглоом казино байдаг гэдгээр нь мэддэг. Монако нь хот улс бөгөөд Монте Карло нь нэг дүүрэг гэх юм уу нэг хороо гэх юм уу газар нь. Монако улс нь албан ёсны хүн ам нь 40 гаруй мянга. ДНБ нь 5 тэрбум доллар гаруй. Нэг хүнд ногдох орлогоороо дэлхийд тэргүүлэгч улс. Дэлхийн саятан бумтнууд их амьдардаг, аялдаг жуулчилдаг учраас тэнд нэг метр ам дөрвөлжин газрын үнэ 60,000 ам.долларт дөхдөг үнэтэй байдаг байна. Аялал жуулчлалаас асар их мөнгө олдог.

3. Науру.  21 км.кв - 10 мянга орчим.

Дэлхийн хамгийн жижиг бие даасан НҮБ-ын гишүүн, парламентийн засаглалтай, Бүрэн эрхт бүгд найрамдах улс.  Нийслэл нь Ярен. Номхон далайн шүрэн арал дээр байдаг бөгөөд газар нутаг нь 21 км.кв. Хүн амын тоо 11 гарруй. ДНБ 37 сая орчим, нэг хүнд ногдох орлого 2,500 гаруй ам.доллар. Эдийн засгийн гол орлого нь фосфатын экспорт.

4. Тувалу. 26 км.кв - 11 мянга.

Номхон далайн 10 гаруй жижиг арлаас бүрдсэн 26 км.кв нутагтай улс. Хуучин Эллис арал гэдэг байсан. Нийслэл нь Фунафути. Тэнд байгалийн нөөц баялаг, үйлдвэрлэл байхгүй учраас бусад улсуудын тусламж дэмжлэгээр амьдардаг. ДНБ 36 сая, нэг хүнд ногдох орлого 3,400 ам.доллар. Их Британийн хамтын нөхөрлөлийн орон.

5. Сан Марино. 61 км.кв - 33 мянга

Апеннины хойгт Италын газар нутагт 61 км.кв талбайг эзлэн оршдог Европын эртний улс. Тус Бүгд найрамдах улсын ДНБ 1.2 тэрбэм ам.доллар, нэг хүнд 36 мянган ам.доллар ногдох баян орнуудын нэг. Жилд 2 сая гаруй жуулчид ирдэг. Итали улсаас их хамааралтай орон.Эдийн засгийн гол салбар нь банк санхүү, электроник, шаазан, дарс, бяслаг үйлдвэрлэл. Байдаг байна.

6. Лихтенштейн. 160 км.кв - 37 мянга

Лихтенштейны вант улс нь Европын жижиг улсуудын нэг. Төв Европт Австри Швейцарийн хил дээр 160 км.кв газар нутгийг эзлэн оргдог эртний хаант улс. Нийслэл нь Вадуц. ДНБ 3.5 тэрбум ам.доллар. Нэг хүнд ногдох орлогоороо дэлхийд 2-рт /98 мянга гаруй ам.доллар/ ордог. БАйгалийн баялаггүй боловч компанийн бүртгэлээр их орлого /30 хувь/ олдог. Учир нь Лихтенштейн улс хамгийн бага татвартай байдаг учраас дэлхийн олон компаниуд татвараас зугтаж компаниудаа бүртгүүлж, байгуулдаг. Мөн банк санхүү, цахилгаан бараа үйлдвэрлэл, хөдөө аж ахуйн эрчимжмэн үйлдвэрлэл нь эдийн засгийн гол үндэс нь болдог.

7. Маршаллын арал. 180 км.кв - 56 мянга

Номхон далайн Шинэ Гвинейн аралд ойрхон 180 км.кв талбайг эзлэн орших олон арлууд дээр байдаг. Нийслэл нь Мажуро. Эдийн засгийн гол хөдөлгүүр нь хөдөө аж аруйн салбар. Сүүлийн үед  аялал жуулчлал хөгжиж байгаа. ДНБ 100 гаруй сая ам.доллар. Нэг хүнд ногдох орлогоор /2900 ам.доллар/ ядуу буурай орны нэг.

8. Сент Китс-Невис холбооны улс. 260 км.кв - 54 мянга

Атлантын далайн Карибын тэнгис дэх хоёр арал дээр байдаг улс. Нийт газар нутгийн хэмжээ 260 км.кв. Хүн амынхан 90 гаруй хувь африк гаралтай. Гол орлого нь оффшор банк , аялал жуулчлал, хөдөө аж ахуй салбараас олдог. ДНБ 900 сая ам.доллар. нэг хүнд ногдох орлого 15 мянга гаруй. Их Британийн нөлөөний буюу хамтын нөхөрлөлийн орон. Төрийн тэргүүн нь Хатан хаан 2-р Елизабет.

9. Мальдив. 300 км.кв – 330 мянга

Мальдив улс нь Энэтхэгийн далайд байрладаг Ази тивийн хамгийн жижиг улс. Газар нутгийн хэмжээ нь 300 км.кв. Нийт хүн ам 330 гаруй мянга. Нийслэл нь Мале. Мусульман шашин шүтдэг, Ерөнхийлөгчийн засаглал бүхий үндсэн хуульт БНУ. ДНБ 2.8 тэрбум ам.доллар. Нэг хүнд ногдох орлого нь 8,700 гаруй ам.доллар байдаг гэнэ.

Манай улс “хөлбөмбөгөөр” нь мэдэх байх. Учир нь манай шигшээ баг Дэлхийн аваргын эрхийн урьдчилсан тоглолтод өвөл нутагтаа 1:0 харьцаатай хожигдож, Мальдивь очоод 12:0 харьцаатай хожигдсон бут ниргүүлсэн түүхтэй.

10. Мальта. 316 км.кв – 450 гаруй мянга

Европ тивд хамаарах Газар дундын тэнгист байдаг парлементийн засаглалтай Европын холбооны гишүүн арал улс. ДНБ 11 гаруй тэрбум, нэг хүнд ногдох орлого 27 мянга гаруй ам.доллар. Нийслэл нь Валлета. Хүн ам нь 450 гаруй мянга. Эдийн засгийн үндэс нь хөвөн даавуу,тамхины экспорт болон хөлөг онгоцны дамжин өнгөрөх бааз, зогсоолоос олох мөнгө байдаг байна. Мөн банк санхүүгийн үйл ажиллагаа сайн хөгжсөн байдаг.

11. Гренада. 344 км.кв – 103 гаруй мянга

Төв Америкийн Карибын тэнгист Венесуэль улсын хойно байдаг арал улс. Нийслэл нь Сент Жорж. Газар нутаг нь 344 мк.кв, хүн амын тоо 103 мянга. Парламентийн засаглалтай Их Британийн хамтын нөхөрлөлийн орон. Төрийн тэргүүн нь Хатан хаан 2-р Елизабет. ДНБ 1.5 тэрбум орчим ам.доллар. нэг хүнд ногдох орлого 14 мянга орчим ам.доллар байдаг байна. Эдийн засгийн гол үндэс нь хөдөө аж ахуй газар тариалангийн бүтээгдэхүүн.

12. Сент Винсент Гранада. 389 км.кв - 103 мянга

Төв Америкийн Карибын тэнгист Венесуэль улсын хойно байдаг арал улсуудын нэг. Нийслэл нь Кингстаун. Газар нутаг нь 389 мк.кв, хүн амын тоо 103 мянга. Парламентийн засаглалтай Их Британийн хамтын нөхөрлөлийн орон. Төрийн тэргүүн нь Хатан хаан 2-р Елизабет. ДНБ 7.0 тэрбум гаруй ам.доллар, нэг хүнд ногдох орлого 25 мянга гаруй ам.доллар. Эдийн засгийн гол үндэс нь гадил жимсний экспорт, аялал жуулчлал, офшор бүс.

13. Барбадос. 430 км.кв - 275 мянга

Төв Америкийн Карибын тэнгист Венесуэль улсын хойно байдаг арал улс. Нийслэл нь Бриджтаун. Газар нутаг нь 430 мк.кв, хүн амын тоо 275 мянга. Парламентийн засаглалтай Их Британийн хамтын нөхөрлөлийн орон. Төрийн тэргүүн нь Хатан хаан 2-р Елизабет. ДНБ 7.0 тэрбум гаруй ам.доллар, нэг хүнд ногдох орлого 25 мянга гаруй ам. Эдийн засгийн гол үндэс нь эдийн засгийн офшор бүс, аялал жуулчлал, банк санхүү, хөдөө аж ахуй газар тариалангийн бүтээгдэхүүн. Сүүлийн үед нэрд алдрын оргилд хүрээд байгаа дуучин поп од Риана энэ нутгийнх.

14. Антигуа Барбуда. 442 км.кв - 90 мянга орчим

Төв Америкийн Карибын тэнгист Куба улсын зүүн өмнө байрладаг хоёр арлын нэрээр нэрлэгдсэн улс. Нийслэл нь Сент Жонс. Газар нутаг нь 442 мк.кв, хүн амын тоо 90 мянга. Парламентийн засаглалтай Их Британийн хамтын нөхөрлөлийн орон. Төрийн тэргүүн нь Хатан хаан 2-р Елизабет. ДНБ 1.6 тэрбум гаруй, нэг хүнд ногдох орлого 13 мянга гаруй ам.доллар. Эдийн засгийн гол үндэс нь гадил жимсний экспорт, аялал жуулчлал, офшор бүс.

15. Сейшель. 450 км.кв - 90 мянга

Сейшелийн арлууд улс нь Зүүн Африкийн Мадагаскарын хойд хэсэгт Энэтхэгийн далайн 450 км.кв талбай бүхий 15 арлууд дээр оршдог улс. Хамгийн том арал дээр нийслэл Виктори байдаг. Ерөнхийлөгчийн засаглал бүхий БНУ. Эдийн засгийн гол үндэс нь хөдөө аж ахуйн буюу халуун орны шанцай, ванил, копра зэрэг ургамал жим, тэдгээрийн үр суулгацын экспорт болон аялал жуулёлал. ДНБ 1 тэрбум гаруй, нэг хүндд ногдох орлого 11 мянга гаруй ам.доллар.