Жүүдийн хашидчууд шинэ жилээ ингэж тэмдэглэдэг
- schedule 2015 оны 9 сарын 23
- chat_bubble 0
Украйны Умань хотод еврейн шашны хашидийн мөргөлчид есдүгээр сарын 13-нд Рош ха-Шана буюу шинэ жилийн баяр /Rosh Hashanah-Еврейн он тоолол эхэлсэн өдөр/ нь эхэлж мөргөл, уншлага хийсэн байна. Энэхүү баярт жил бүр дэлхийн өнцөг булан бүрээс 25-30 мянган итгэгчид ирдэг бөгөөд энэ жил Украйны хүнд хэцүү нөхцөл байдлаас болж эмээцгээж байгаа гэнэ. Итгэгч, мөргөлчид ихэвчлэн АНУ, Изриаль, Францаас ирдэг байна. Харин хот энэ баяраас гривен биш их хэмжээний валют /ам.доллар, евро/-тай болж үлддэг байна.
Еврейн шашны Рош ха-Шана баяр ихэвчлэн есдүгээр сарын дундаас 10-р сарын эхээр тохиодог бөгөөд сар үргэлжилдэг аж. Уг баярын эхний өдөр бол Адам Ева хоёрыг бүтээсэн өдөр гэнэ.
Рош ха-Шана баярын он тооллоор энэ сарын 14-15-нд 5776 он эхэлж байгаа юм байна. Еврей цаг тоогоор нар жаргаснаар он солигддог аж. Баярын гол арга хэмжээ 10 хоног болдог. Тэд ирээдүйд бурханы шүүхийн өмнө очиж шүүгдэх тул өнгөрсөн жилүүдэд үйлдсэн нүгэл хилэнцээ наминчлан мөргөл, уншлага уншиж буян үйлддэг аж. Энэ баярт ирж байгаа мөргөлчдийг хашид хэмээн нэрлэдэг аж.
Сонирхуулахад жүүдүүд их сонин ард түмэн. Иудейн шашныг ганцхан жүүдүүд л шүтдэг. Тэд өөр шашныг огтоос хүлээн зөвшөөрдөггүй. Ялангуяа христийн шашиныг. Тиймээс дэлхий нийтээр бүгд даган мөрддөг өнөөгийн цаг тоо, он сар өдөр, долоо хоногийн ажлын, амралтын өдрүүд нь бүгд зөрдөг.
Өглөө эрт хашидуудыг хэрэгцээг хангах зах ажиллаж эхэлнэ.
Украйны нутгийн иргэд тэдэнд бараагаа зарахын тулд ойр зуурын англи, жүүд үг хэллэг сурцгаадаг байна.
Рош ха-Шана баярыг яагаад заавал Украйны энэ жижигхэн хотод тэмдэглэдэг гэхээр Хашидизмийг үндэслэгч Рабби Нахманы булш бунхан энэ хотод байдаг ажээ. Энэ бунхан нь хасидиустуудын хамгийн их хүндэтгэл үзүүлдэг, мөргөлийн газар нь гэнэ.
Дэнж дээр байгаа олон давхар орон сууцыг харж байна уу. Тэнд Рабби Нахманы булш бунхан байгаа гэнэ.
Уманд жил бүр дэлхийн өнцөг булан бүрээс хэдэн арван мянган жүүдүүд ирж шинэ оны баяраа тэмдэглэдэг.
Хот гудамж тэр аяараа еврейчүүд, тэдний дуу хөгжмээр дүүрдэг учраас Зөвлөлтийн үеийн байшин барилгыг эс тооцвол Изриалд байгаа мэт харагддаг гэнэ. Украйны цагдаагийнхан энэ үеэр хотыг хаалттай /аюулгүйн үүднээс гэдэг/ болгож хэвлэлийнхнийг ч оруулдаггүй байна.
Орон нутгийн зөөврийн /түр хугацааны/ кафе
Тэр толгой дээрээ нэг хар дөрвөлжин тоорцог тогтоон бүчилж, зүүн гараа малын арьсаар хийсэн хар туузаар ороожээ. Бодвол гэм нүглээ наминчилсан шашины зан үйл байх.
Залбирал үйлдэх цаг хугацаа хангалттай байдаг.
Баярын үеэр бүгдээр залбирал үйлдэж уншлага уншдаг. Бурханы шүүх тэднийг залбирлыг сонсож, зөв шийдвэр гаргахад тусална хэмээн жүүдүүд итгэдэг байна.
Хөгжилтэй зураг. 9 настай еврей хүү худалдаа хийж байна. Харин түүний ард лангууны эзэн мөнгө тоолон хөөс үлээн хянаж зогсоно. Учир нь хүү еврейчүүдтэйгээ сайн ойлголцож бараагаа өндөр үнээр зарж чадна.
Нутгийн оршин суугчдын жүүдүүдээс мөнгө салгах нэг арга. 5 ам.доллар төлөөд энэхүү савлуураас 90 секунд зүүгдэж чадвал мөнгөө 50 ам.доллар болгон өсгөж авна. Манайхан ч гэсэн Улсын баяр наадмаар үүнийг тоглуулдаг. Харин үүнийг давдаг хүн бараг л байдаггүй байна.
Наймаачид лангуундаа сараалжин тороор хамгаалалт хийжээ. Учир нь олон жүүдүүд зэрэг дайран бараагаа алддаг байна.
Ялангуяа хүүхдүүд бол зав чөлөө гарвал туучих гээд байдаг гэнэ.
Нар жаргахаас ойролцоогоор 10-20 минутын өмнө лаа, зул, хүжээ асаацгаадаг. Нар жаргасны дараа огт гал гаргаж болдоггүй гэнэ. Тамхины асаагуур, шүдэнз гээд гал гэрэл гаргаж болох ганц зүйл хэрэглэж болдоггүй.
Гал асаах зайлшгүй шаардлагатай бол нар жаргахаас өмнө асаасан галнаас авна. Жишээ нь тамхи.
Оройн мөргөл.
Баярын анхны өдрийн дараа заавал хийх нэгэн зан үйл байдаг аж. Энэ нь гол, нууранд орж ариусан ямар нэгэн юм гол ус руу хийх /хаях/ байдаг гэнэ.
Хачирхалтай нь өнгөрсөн жил нутгийнхан энэхүү хотын нуурын эрэг дээр загалмай босгосон байна. Баярын үеэр түүнийг еврейчүүд нураахаас сэргийлж цагдаагийн хамгаалалт өдөр шөнөгүй гардаг байна.
Баярын нэг гол онцлог нь цагаан дээл, штраймл /shtreimel/ хэмээх үстэй малгай байдаг. Голдуу үнэгний үс байдаг гэнэ.
Өрөө хөлслүүлэх зар.
Сонирхолтой зураг. Украйнчууд цэвэрлэгээ хийгээд,.. Хашид чихэр идэн кофе уугаад л дараа нь хогоо хаяад...
Лам нар гэх зарим хүмүүс мөргөлчдөд үнэгүй ус ундаа хоол тараадаг.
Ямар нэгэн нэвтрэх эрхийн бичгээ шалгуулж байна.
Дотроо жүүдүүдийн түүхийг бичсэн том хуйлмал судартай бумба гэнэ.
За доторх хуйлмал судар нь энэ байна. Энэ их ариун нандин эд гэнэ дээ.
Баярын нэг зан үйл нь амьтны эврээр хийсэн хөгжим үлээх. Хөгжим ч гэж дээ дуу авиа гаргах.
Баярын үеэр уншлагын хоёр хоногт 100 удаа эвэр бүрээгээ үлээн бурхныг дууддаг байна.
Ирсэн гийчид буцаж, хот их цэвэрлэгээндээ гарна даа.
Санал болгох
Сонин хачин
Уншиж байна ...